Falastin haqida faktlar

Falastin, rasman Falastin davlati, Oʻrta yer dengizi yaqin sharqida joylashgan. U ikkita qoʻshni boʻlmagan hududlardan iborat: Gʻarbiy Sohil va Gʻazo sektori. Isroil bu ikki hududni noqonuniy ravishda egallab olgan. Mazkur davlat haqida quyidagi faktlardan yanada ko'proq ma'lumotga ega bo'lasiz.

# Falastin so'zi qadimgi yunon (filistiya) tilidan olingan, ammo qadimgi Misr, ossuriya va ibroniy tillarida mintaqa yoki uning aholisini tasvirlash uchun "falastin" so'ziga o'xshash tovushli so'zlar ham mavjud. Olimlarning fikricha, "Falastin" nomi miloddan avvalgi 12-asrda mintaqaning bir qismini egallagan filistlar nomidan olingan.

# Falastinning huquqiy maqomi munozarali. Shunday boʻlsa-da, BMTga aʼzo 193 mamlakatning 138 tasi bu mamlakatni tan oladi.  

# Falastin Iordan daryosining gʻarbiy sohili (Gʻarbiy Sohil) hamda Gʻazo sektori oʻz hududi ekanligini daʼvo qiladi, ammo bu hududlarning barchasini Isroil 1967-yildan beri okkupatsiya qilib kelmoqda. 

# 2023-yil iyul holatiga koʻra Falastinda 5,409,285 kishi yashaydi. Aholi soni boʻyicha Falastin dunyoda 121-oʻrinni egallab turibdi.

# Hozirgi Falastin va Isroil davlatlari joylashgan hudud azaldan Falastin deb atalgan. Bir necha asr davomida Usmoniylar imperiyasi tarkibida bo‘lgan Falastin Birinchi jahon urushi tugagandan so‘ng Britaniya mustamlakasiga aylanadi. Ayrim yahudiylarning tarixiy vataniga qaytishi ana shunda boshlangan.

Diqqatga sazovor joylari:

Al-Aqso masjidi
Quddus dunyodagi barcha musulmonlar uchun uchinchi muqaddas joy hisoblanadi. Bu Al-Aqsa masjidi yoki Quddusning Eski shahrida joylashgan "eng uzoq masjid". Yahudiylar ham xuddi shu joyni muqaddas sanaydilar va ular masjid Sulaymon payg'ambar ma'badining vayronalari ustiga qurilganini da'vo qiladilar. Ko'pgina ekstremistik yahudiy tashkilotlari ma'badni qayta qurish uchun bu dalildan foydalanadilar.

Iso Masih tug'ilgan cherkov
Nativity cherkovi Iso Masih tug'ilgan joydir. U G'arbiy Sohilning janubida, Baytlahm shahrida joylashgan. Imperator Konstantin uni 335 yilda qurgan. Nativity cherkovi Falastindagi va umuman olganda butun dunyodagi eng qadimgi cherkovlardan biridir. Eng muhim jihati shundaki, bu yerda diniy marosimlar eramizning VI asr boshidan, ya’ni Rim imperatori Yustinian cherkovni hozirgi ko‘rinishida qurgan paytdan beri o'tkazilib kelinmoqda. 2012 yilda cherkov Jahon merosi ro'yxatiga kiritilgan va shunday qilib u YuNESKOning Jahon merosi ro'yxatiga kiritilgan birinchi Falastin ob'ektidir.

Quddusdagi eski shahar
Qadimgi Quddus shahri shaharning shimoli-g'arbiy qismida joylashgan nasroniylar kvartal kabi bir qancha kvartallardan iborat. Bu yerda siz "Muqaddas qabr" cherkovi, "Mamilla"  hovuzi, "Via Dolorosa va Hirod Sister" kabi tarixiy joylarni ko'rishingiz mumkin. Arman nasroniylari Eski shaharning janubi-g'arbiy burchagida joylashgan arman kvartalida joylashganlar. Bu kvartal Sion darvozasini o'z ichiga oladi va bu darvozadan janubda siz tarixiy Sion tog'ini topasiz. Bundan tashqari, bu yerda Dovud minorasi, birinchi asr oxiridagi ma'bad istehkomi, monastir va arman pravoslav sobori, shuningdek, muzey joylashgandir. 

Yahudiylar mahallasi Eski shaharning janubi-sharqida joylashgan. Bu yerda siz Zaytun tog'ini ko'rasiz, u yerda Iso tez-tez va'z qilgan deb ishoniladi. Bu kvartalda bir qancha xristian cherkovlari ham mavjuddir.

Musulmonlar mahallasi Eski shaharning shimoli-sharqida joylashgan. Bu kvartal, o'z nomidan tashqari, "Ecce Homo va Via Dolorosa"ning kabi bir qator xristian diqqatga sazovor joylarini o'z ichiga oladi. Bu Eski shahardagi eng katta kvartaldir. Shuningdek, u miloddan avvalgi 800-200 yillarda qurilgan "Bethesda" hovuzlari kabi tarixiy joylarni ham o'z ichiga oladi.

O'lik dengiz
O'lik dengiz Yerixo shahridan joylashgan bo'lib, u yer yuzidagi eng qadimgi aholi yashaydigan shaharlardan biri hisoblanadi. O'lik dengiz eng diqqatga sazovor joy hisoblanadi. Uning uzunligi 50 km, kengligi esa 15 km. Bu yer yuzidagi eng sho'r dengiz bo'lib, uning tuz konsentratsiyasi sayyoramiz okeanlaridagi tuz konsentratsiyasidan yetti baravar yuqori. Dengizda minerallar va tuzlar bilan to'ldirilgan loy mavjud bo'lib, u teriga foydali ta'siri bilan mashhur. 

Ma'lumotning bir qismi manbadan olindi